In een groepje wielrenners ontstaat een misverstand nadat iemand roept ‘Hier links’. Het misverstand leidt tot een valpartij, letselschade en een rechtszaak. De rechter wijst de vordering uiteindelijk af. Wielrennen is een sport en spelsituatie. Hierbij geldt een hoge grens voor aansprakelijkheid. In dit geval is er geen sprake van onrechtmatig handelen maar van een ongelukkige samenloop van omstandigheden.
Vijf vriendinnen gaan fietsen. Bij het oprijden van een vrij gelegen tweerichtingsfietspad gaat het fout. Een van de fietssters roept ‘Hier Links’ als de fietsers rechtdoor het aan de linkerkant van de weg gelegen fietspad op willen rijden. De voorste fietser gaat er vanuit dat de andere vier achter haar fietsen. De voorste fietsster gaat er bovendien vanuit dat ‘Hier links’ betekent dat ze links af slaan. De voorste fietser slaat links af, maar de anderen fietsen dan al naast haar. Hierdoor ontstaat een aanrijding. De gevallen fietsster stelt haar fietsvriendin aansprakelijk voor haar letselschade.
Aansprakelijk voor plotseling afslaan
De eisende partij in deze procedure is de gevallen fietsster. Zij vindt dat haar fietsmaatje onrechtmatig handelde door plotseling links af te slaan. De vrouw vindt dat het afslaan zonder om te kijken en zonder een hand uit te steken/richting aan te geven onrechtmatig is:
‘Het links afslaan van [verweerder] zonder op te letten is volgens [verzoeker] een verkeersfout, dan wel een schending van een verkeersnorm die is neergelegd in de artikelen 17 en 18 van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV). Het eerste lid van artikel 18 RVV houdt in dat bestuurders die afslaan het verkeer dat links of rechts dicht achter hen bevindt, voor laten gaan. [verweerder] is echter door het lint heen gefietst om links af te slaan. Daarnaast heeft [verweerder] op het moment van afslaan geen hand uitgestoken en niet achterom gekeken. Op grond van artikel 17 lid 2 RVV had [verweerder] richting moeten aangeven door haar linkerarm uit te steken. Het handelen van [verweerder] levert daarnaast een overtreding op van artikel 5 en 6 Wegenverkeerswet (WVW) en de onrechtmatigheid is hiermee volgens [verzoeker] gegeven.’
Wielrennen is een sport of spel
De rechter schets het beoordelingskader. In dit geval is er sprake van een sport en spelsituatie. Daarbij geldt een verhoogde grens voor aansprakelijkheid. De deelnemers aan het wielrennen in een groep moeten (tot op zekere hoogte) rekening houden met gevaarlijke, onvoorzichtige, slecht getimede en ondoordachte handelingen van groepsgenoten. De verkeersregels geven daarom niet de doorslag bij het beoordelen van het recht op een schadevergoeding:
‘Naar het oordeel van de rechtbank heeft het ongeval op [datum] 2020 plaatsgevonden tijdens het wielrennen en is daarom sprake van een sport- en spelsituatie. De rechtbank motiveert dat als volgt. De fietsers fietsten op racefietsen, droegen fietskleding en helmen en zij reden met aanzienlijke snelheid van 25-27 km/uur achter elkaar met geringe onderlinge afstand. Dit alles past bij het (recreatief) beoefenen van de wielersport. Dat de fietstocht op [datum] 2020 ook een recreatief karakter had en de fietsers hadden afgesproken een zodanig tempo aan te houden dat er nog gekletst kon worden, zoals [verzoeker] aanvoert, betekent niet dat geen sprake meer is van een sport- en spelsituatie. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad is voor het beantwoorden van de vraag of sprake is van een sport- en spelsituatie waarin een verhoogde drempel voor aansprakelijkheid geldt, namelijk niet vereist dat de betrokkenen rechtstreeks met elkaar aan het wedijveren zijn. Op basis van het voorgaande concludeert de rechtbank dan ook dat in deze zaak sprake is van een sport- en spelsituatie, zodat de daarvoor geldende ‘verhoogde aansprakelijkheidsdrempel’ van toepassing is.’
Afslaan zonder omkijken en richting aangeven
De gevallen fietsster verwijt de afslaande fietsster dat zij afsloeg zonder om te kijken of richting aan te geven. De rechter vindt dat er sprake is van een ongelukkige samenloop van omstandigheden. Het afslaan zonder richting aan te geven en zonder om te kijken, is in dit geval niet onrechtmatig. De fietsster die afsloeg reed voorop. Zij dacht dat de rest van de groep achter haar reed/in haar wiel zat. De aanwijzing ´Hier links´ betekende in dit geval rechtdoor het aan de linkerkant van de weg gelegen fietspad op. De afslaande fietsster ging ervanuit dat ‘Hier links’ betekende dat de groep links afging. Dit misverstand is volgens de rechter de oorzaak van de valpartij. Daarom is er sprake van een ongelukkige samenloop van omstandigheden en niet van onrechtmatig handelen:
´Naar het oordeel van de rechtbank is de gedraging van [verweerder] , het linksaf slaan na het horen van het commando “hier links”, zonder haar hand uit te steken en zonder over haar schouder te kijken, in de gegeven omstandigheden waarin:
- partijen aan het wielrennen waren,
- partijen kort daarvoor in een lint achter elkaar reden met onderling een geringe afstand en
- afspraken hadden gemaakt dat de commando’s “links” en “rechts” betekenden dat links en rechtsaf geslagen moest worden,
niet zodanig onzorgvuldig dat sprake is van onrechtmatig handelen jegens [verzoeker].´
Sorry zeggen geen erkenning aansprakelijkheid
Na het ongeval biedt de aansprakelijk gestelde fietsster haar excuses aan. Bovendien zegt zij dat het ongeval haar schuld was. De rechter vindt deze opmerkingen in deze situatie begrijpelijk. Maar dit kan niet gezien worden als een erkenning van aansprakelijkheid:
‘Dat [verweerder] na het ongeval “sorry” tegen [verzoeker] heeft gezegd en heeft aangegeven dat het ongeval haar schuld was, oordeelt de rechtbank begrijpelijk, maar kan niet worden gezien als erkenning van aansprakelijkheid door [verweerder]. Bij de beantwoording van de aansprakelijkheidsvraag speelt dit voor de rechtbank daarom geen rol.’
Fietsen een sport en spel?
De rechter vindt dat er sprake is van een sport en spelsituatie. De vraag is of het soort fiets en de gedragen kleding hierin de doorslag mogen geven. Een snelheid van 25 km/u is ook haalbaar op een elektrische fiets. Ook onvoldoende afstand houden onderling binnen een groep fietsers is niet voorbehouden aan wielrenners.
Gratis rechtshulp bij letselschade
Bel naar 0800 – 44 55 000, stuur een e-mail naar info@hijink.com of gebruik het onderstaande contactformulier om gebruik te maken van gratis rechtsbijstand na een ongeval.
Bron: www.rechtspraak.nl Rechtbank Oost-Brabant 13 december 2023, ECLI:NL:RBOBR:2023:5837