Een magazijnmedewerker doet gymnastiekoefeningen aan de lepels van een heftruck. Als hij zich naar beneden laat vallen, breekt hij zijn voet. De werkgever voldeed volgens de rechter aan de zorgplicht. Bovendien wijst de rechter de aansprakelijkheid af, omdat de werknemer bewust roekeloos handelde.
Als een werkgever aantoont dat een werknemer opzettelijk of door bewuste roekeloosheid een arbeidsongeval veroorzaakte dan heeft die werknemer geen recht op een schadevergoeding. Opzet en bewuste roekeloosheid zijn zeldzaam. In deze recente uitspraak benadrukt de rechter dat het gedrag van het slachtoffer bewust roekeloos was. Ondanks diverse maatregelen van de werknemer en waarschuwingen van collega’s deed de werknemer gymnastiekoefeningen aan de lepels van een heftruck. De werknemer moest weten dat dit gedrag evident onveilig was, daarom is er volgens de rechter sprake van bewuste roekeloosheid. De letselschadeclaim wordt daarom afgewezen.
Vaststellen aansprakelijkheid in 3 stappen
De vaststelling van de aansprakelijkheid kent eigenlijk drie stappen. Stap 1: De werknemer toont aan dat hij schade opliep tijdens het uitoefenen van zijn werkzaamheden (art. 7:658 lid 2 BW). Stap 2: De werkgever levert bewijs van het nakomen van de zorgplicht (art. 7:658 lid 1 BW). Stap 3: De werkgever toont aan dat de werknemer opzettelijk of bewust roekeloos handelde (art. 7:658 lid 2 BW):
Artikel 7:658 BW:
Lid 1.
De werkgever is verplicht de lokalen, werktuigen en gereedschappen waarin of waarmee hij de arbeid doet verrichten, op zodanige wijze in te richten en te onderhouden alsmede voor het verrichten van de arbeid zodanige maatregelen te treffen en aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.
Lid 2.
De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt (Stap 1), tenzij hij aantoont dat hij de in lid 1 genoemde verplichtingen is nagekomen (Stap 2) of dat de schade in belangrijke mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer (Stap 3).
*Na de vaststelling van de aansprakelijkheid beoordelen we de eigen schuld van het slachtoffer ( Welk deel van de schade veroorzaakte het slachtoffer zelf?) en of er een billijkheidscorrectie moet worden toegepast (Is de uitkomst van de verdeling van de schade eerlijk?). In deze uitspraak wijst de rechter de aansprakelijkheid af bij stap 3 en komen de vervolgstappen niet aan de orde.
Wat is bewuste roekeloosheid?
Als er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van een werknemer dan is de werkgever niet aansprakelijk voor de schade van een arbeidsongeval. Bewuste roekeloosheid betekent dat de werknemer een situatie veroorzaakt waarvan de werknemer weet dat deze gevaarlijk is. De werknemer accepteert dus in zeker mate het gevaar. Om bewuste roekeloosheid aan te nemen moet dus komen vast te staan dat het slachtoffer direct voor het ongeval het gevaar van zijn handelen inzag. Het verschil tussen opzet en bewuste roekeloosheid is dat er bij opzet sprake is van de intentie om schade te veroorzaken. De werkgever moet de bewuste roekeloosheid aantonen. Bewuste roekeloosheid wordt slechts in uitzonderlijke gevallen aangenomen.
Schade in uitoefening werkzaamheden: toedracht heftruckongeval
De werknemer breekt een voet. De vraag is hoe dat is gebeurd. De werknemer verklaart dat hij een verkeerd aan de lepels van de heftruck bevestigde lus wou corrigeren. Zijn collega’s verklaren dat de man gymnastiek oefeningen deed aan de lepels van de heftruck. De rechter vindt dat er voldoende bewijs is om aan te nemen dat de man aan de lepels van de heftruck is gaan hangen. Daarbij speelt ook een rol dat het slachtoffer zelf de keuze heeft gemaakt om tijdens een getuigenverhoor zelf geen verklaring af te leggen:
‘Zowel uit de schriftelijke verklaringen van de collega’s van [ eiser ] als uit hun getuigenverklaringen zoals afgelegd bij het getuigenverhoor, volgt dat [ eiser ] gymnastiekoefeningen heeft gedaan door aan de lepels van de heftruck te hangen en beneden te springen dan wel zich te laten vallen. De versie van [ eiser ] van wat er gebeurd is, het proberen te corrigeren van een niet goed bevestigde lus van de big bag van 1.000 kilo, is naar het oordeel van de kantonrechter mede gelet op de toelichting door Bruins Veem onvoldoende geloofwaardig. Daarbij acht de kantonrechter ook relevant dat [eiser] zich niet heeft laten horen in contra-enquéte.’
De zorgplicht: hangen aan lepels heftruck
Uit het bewijs blijkt volgens de rechter dat de man aan de heftrucklepels hing en toen naar beneden sprong/viel. Vervolgens is het aan de werkgever om aan te tonen dat er voldoende veiligheidsmaatregelen zijn genomen om dit ongeval te voorkomen. De man kreeg veiligheidsinstructies in zijn eigen taal. Op de heftrucks van het bedrijf werd met stickers aangegeven dat hangen aan de lepels niet is toegestaan. Op de dag van het arbeidsongeval spraken meerdere collega’s de man aan op het hangen aan de heftrucklepels. Dat de man gymnastiekoefeningen deed aan de lepels van een heftruck werd bovendien niet eerder vastgesteld. Van de werkgever kon daarom niet verwacht worden dat hiervoor eerder een waarschuwing was gegeven:
‘Vast staat dat aan [ eiser ] voor aanvang van zijn werkzaamheden mondeling in het Engels werkinstructies zijn gegeven en dat er stickers c.q. pictogrammen op de betreffende heftruck zijn bevestigd waaruit onder andere volgt dat je niet aan de lepels van de heftruck mag gaan hangen. Verder is gebleken dat meerdere collega’s [eiser] op de dag van het arbeidsongeval erop hebben gewezen dat hij geen gymnastiekoefeningen moest doen aan de lepels van de heftruck. maar dat hij dit desondanks toch heeft gedaan. Door Bruins Veem is onweersproken gesteld dat dit de eerste keer is geweest dat [ eiser ] dergelijke oefeningen heeft gedaan, zodat van haar niet verwacht kon worden dat zij [ eiser ] hiervoor al eerder schriftelijk waarschuwde.’
Bewuste roekeloosheid: evident onveilig
De schadeclaim loopt stuk, omdat de werkgever aantoont dat de zorgplicht is nagekomen. De rechter benoemt desondanks dat er sprake is van bewuste roekeloosheid. Het slachtoffer deed, ook naar waarschuwingen van collega’s, gymnastiekoefening aan de lepels van een heftruck. Het slachtoffer moet zich er volgens de rechter bewust van zijn geweest dat dit gevaarlijk was. Bewuste roekeloosheid wordt niet snel aangenomen. Bewuste roekeloosheid betekent dat een werknemer de kans op letsel min of meer accepteert/voor lief neemt:
‘Voor het geval Bruins Veem niet aan haar zorgplicht zou hebben voldaan, wat naar het oordeel van de kantonrechter dus niet het geval is, geldt dat gelet op de vaststaande feiten sprake is van bewust roekeloos handelen en dat de schade van [eiser] in belangrijke mate het gevolg is daarvan. [eiser] heeft zonder enige aanleiding en ook nadat hij door zijn collega’s erop is gewezen daarmee te stoppen, gymnastiekoefeningen verricht aan de lepels van de heftruck. Dergelijk gedrag is evident onveilig en [eiser] moet zich daarvan bewust zijn geweest.’
Gratis rechtshulp bij letselschade
Neem contact op om uw schadeclaim te bespreken. Bel naar 0800 – 44 55 000, stuur een e-mail naar info@hijink.com of vul het onderstaande contactformulier in om teruggebeld te worden.