Een vrouw fiets in het Groningse Noorderplantsoen langs een basketbalveld. Op dat moment rolt er een bal de weg op. De vrouw valt over de bal en loopt letsel op. Het letsel bestaat onder andere uit een gecompliceerde armbreuk, een hersenschudding, een hoofdwond en een pijnlijke heup. Voor de armbreuk is een operatie noodzakelijk. Na de operatie verblijft de vrouw nog enige tijd in het ziekenhuis, waarna een maandenlange revalidatie volgt.
Van wie de basketbal was is onduidelijk. De gevallen fietsster stelt de gemeente aansprakelijk als beheerder van het park. De gemeente is volgens de vrouw aansprakelijk, omdat een basketbalveld direct naast een fietspad gevaarlijk is zonder een voorziening om te voorkomen dat ballen op het fietspad belanden. Bewijs dat de vrouw viel doordat zij over de bal fietste ontbreekt, maar de rechter beoordeelt wel of de gemeente aansprakelijk is als de vrouw zou zijn gevallen door een basketbal op het fietspad. Uiteindelijk wijst de rechter de letselschadeclaim af, omdat er geen sprake is van een gevaarzettende situatie. De kans op ongevallen was relatief klein, daarom kan de gemeente niet worden verweten dat er geen hek rond het sportveld stond.
Vallen over bal niet aannemelijk
De eiser van een schadevergoeding moet aantonen hoe de schade ontstond. Het slachtoffer herinnert zich niets van de valpartij. Zij stelt dat zij naar haar val van een getuige hoorde dat zij pover een bal heen fietste. De politie schreef in een proces-verbaal dat de vrouw viel over een basketbal. Uit het proces-verbaal blijkt niet waar deze stelling op gebaseerd is. De rechter vindt dan ook dat onvoldoende is komen vast te staan dat de vrouw viel toen zij over de bal reed. De schadevergoeding kan daarom niet worden toegewezen.
Is de gemeente aansprakelijk voor een bal die het fietspad op rolt?
De rechter vindt dat de kans op het vallen over een basketbal in dit geval zou klein was dat de gemeente geen veiligheidsmaatregelen hoefde te nemen. Ook als de vrouw viel over een bal die het fietspad op rolde, is de gemeente daarom niet aansprakelijk voor de letselschade. Na deze conclusie werkt de rechter de motivatie voor dit oordeelt verder uit:
‘De kantonrechter is van oordeel dat de gemeente niet gehouden was veiligheidsmaatregelen te nemen, in de vorm van het plaatsen van een (laag) hekwerk rond het basketbalveld. Dit wordt hierna toegelicht. De gemeente kon niet voorzien dat een basketbal die vanaf het basketbalveld het fietspad oprolde er toe zou leiden dat de voorbij fietsende [verzoeker] ten val zou komen met ernstig letsel tot gevolg. De kantonrechter acht de kans daarop zodanig klein dat de gemeente daarop niet bedacht hoefde te zijn.’
Park voor wandelaars, fietsers en recreanten
De rechter bekijkt onder andere de ligging van het sportveld. Het Noorderplantsoen is een park waar onder andere gesport kan worden. Dit betekent ook dat fietsers rekening moeten houden met de andere activiteiten waarvoor het park bedoelt is:
‘Bij dit oordeel weegt mee dat het basketveld is gelegen in het Noorderplantsoen, een park in het centrum van Groningen, waarin gewandeld, gefietst en gerecreëerd (waaronder gebasketbald) kan worden.’
Sportveld niet direct naast fietspad
Tussen het sportveld en het fietspad ligt een groen strook van 8 meter. Het basketbalveld ligt dus niet direct naast het fietspad. Volgens de rechter vermindert deze groenstrook de kans dat een bal het fietspad op rolt:
‘Verder is van belang dat tussen het basketbalveld en het fietspad een groenstrook van 8 meter ligt. Het fietspad ligt dus op enige afstand van het basketbalveld en aangenomen kan worden dat door de tussenliggende groenstrook eventueel overrollende ballen vaart zullen verminderen.’
Gevaarzetting door sportveld naast fietspad
Als we beoordelen hoe gevaarlijk een situatie is dan kijken we ook naar de mogelijke oplettendheid van personen op die plek. Het slachtoffer fietste regelmatig door het park en kende de situatie goed. Omdat de vrouw vaak langs die plek fietste, had een waarschuwingsbord het ongeval volgens de rechter niet kunnen voorkomen. De vrouw stelt dat zij de benodigde voorzichtigheid in acht nam. Maar zelfs als de vrouw extra voorzichtig is geweest bij het basketbalveld is er volgens de rechter geen sprake van een gevaarzettende situatie:
‘Bovendien is het basketbalveld goed zichtbaar vanaf het fietspad. [verzoeker] heeft ook verklaard dat zij, kort voor haar val, heeft gezien dat er werd gebasketbald. Bovendien fietste zij met grote regelmaat langs het basketbalveld. Zij was dus bekend met de situatie en het plaatsen van waarschuwingsborden zou dan ook weinig tot geen toegevoegde waarde hebben gehad, dat heeft [verzoeker] ook erkend. [verzoeker] wist dus, althans kon dat weten, dat zij de nodige voorzichtigheid in acht diende te nemen bij het fietsen door het Noorderplantsoen en het passeren van het basketbalveld omdat daar een bal verwacht kon worden. Haar stelling dat zij die voorzichtigheid in acht heeft genomen en desondanks is gevallen, is onvoldoende om te concluderen dat er sprake is van een gevaarzettende situatie.’
Al 20 jaar geen fietser gevallen over een bal
De gemeente voert aan dat het basketbalveld al 20 jaar naast het fietspad ligt en dat hierdoor niet eerder ongevallen ontstonden. De kans op een ongeval is daarom klein volgens de rechter:
‘Bovendien heeft de gemeente onweersproken gesteld dat haar geen eerdere valpartijen door overrollende ballen vanaf het basketbalveld bekend zijn, terwijl de huidige inrichting al meer dan 20 jaar op deze manier bestaat. Dit rechtvaardigt de conclusie dat de kans op een ongeval zoals dat zich hier (veronderstellenderwijs) heeft voorgedaan, gering is.’
Ontbreken hekwerk rond sportveld geen gebrek
De gemeente Groningen plaatst in 30 kilometer zones geen hekken rond sportvelden. Een hek had dit ongeval mogelijk voorkomen, maar de kans op dit ongeval was zo klein dat de gemeente niet verplicht was een hek te plaatsen rond het sportveld:
‘Voorts geldt dat de gemeente beleidsvrijheid heeft bij de wijze waarop zij de openbare ruimte inricht. De gemeente heeft met foto’s van andere locaties onderbouwd dat het haar beleid is om geen hekwerken te plaatsen rond een speelveld (geen sportveld) voor recreatief gebruik in 30 km/u zones, zoals hier aan de orde. De omstandigheid dat het ongeval wellicht voorkomen had kunnen worden door het plaatsen van een (laag) hekwerk om het basketbalveld, maakt naar het oordeel van de kantonrechter niet dat de gemeente haar zorgplicht heeft geschonden door een dergelijk hekwerk niet te plaatsen. Van haar als wegbeheerder kan namelijk niet worden verwacht dat voor iedere denkbare kleine kans op een ongeval veiligheidsmaatregelen worden getroffen, zoals de gemeente terecht heeft aangevoerd.’
Schadevergoeding voor fietser die valt over een bal op fietspad
De beoordeling van een ongeval is zeer specifiek. In andere gevallen is het mogelijk dat aansprakelijkheid kan worden vastgesteld voor een val over een bal die de weg op rolt. Als het sportveld niet in een park ligt, maar langs een doorgaande weg kijken we bijvoorbeeld al anders naar de gevaren waarmee een fietser rekening dient te houden. In dit geval gaat het om een basketbalveld. In het geval van een voetbalveld is de kans dat een bal over de groenstrook van 8 meter op het fietspad terecht komt waarschijnlijk groter. Ook dan kan de beoordeling anders uitvallen.
Gratis hulp bij letselschade
Ons landelijk telefoonnummer is 0800 – 44 55 000. Daarnaast zijn wij bereikbaar op het e-mail adres info@hijink.com en door onderstaand contactformulier in te vullen.
Bron: www.rechtspraak.nl Rechtbank Noord-Nederland 26 april 2024, ECLI:NL:RBNNE:2024:1576