Rechtbank Gelderland Arnhem : Pandrecht op de assurantieportefeuille als zekerheidstelling

In de procedure gaat het om de vraag of de bank als zekerheidstelling een pandrecht kan vestigen op een assurantieportefeuille

Pandrecht op de assurantieportefeuille

De ING verstrekt een krediet aan een assurantiekantoor. De bank vraagt om een zekerheidstelling in het geval het krediet niet kan worden terugbetaald. Hiertoe vestigt de bank een pandrecht op de assurantieportefeuille. De geldleenovereenkomst geldt ook als pandakte. Het pandrecht op de assurantieportefeuille wordt gevestigd op alle huidige en toekomstige bedrijfsactiva. Zo meent de bank deze te gelde te kunnen maken bij betalingsproblemen.

Faillissement assurantiekantoor

Enige tijd later komt het assurantiekantoor in de betalingsproblemen en gaat failliet. De curator die het faillissement moet afwikkelen weet de assurantieportefeuille en de hypotheekportefeuille en de aan het verzekeringskantoor gekoppelde goodwill te verkopen.
Na het faillissement doet de bank een beroep op het pandrecht op de assurantieportefeuille en wil dit uitwinnen. De curator is het daar niet mee eens en legt de vraag voor aan de Rechtbank Gelderland Arnhem. De curator is van mening dat op een assurantieportefeuille geen pandrecht kan worden gevestigd.

Rechtbank Gelderland Arnhem

De bank spant hierop een procedure bij de rechtbank Gelderland aan. De bank stelt dat de curator onrechtmatig heeft gehandeld door het verkopen van de assurantie-portefeuille en het pandrecht niet te respecteren. De bank eist een deel van de verkoopopbrengst.

De rechtbank Arnhem krijgt de kwestie te beoordeling voorgelegd. Aldus de rechter Arnhem is het mogelijk een pandrecht te vestigen op zaken of vermogensrechten die kunnen worden overgedragen. De assurantieportefeuille is geen zaak. De vraag die dan beantwoordt moet worden of een assurantieportefeuille een vermogensrecht is.

Pandrecht op een assurantieportefeuille vermogensrecht en overdraagbaarheid

Een assurantieportefeuille bestaat uit afzonderlijke overeenkomsten. Met iedere verzekerde wordt een overeenkomst gesloten per individuele verzekering. Dit zijn de bouwstenen van de assurantieportefeuille. De rechter vindt dit geen vermogensrecht.

De bank bestrijdt dit en ziet de portefeuille als een geheel van overeenkomsten die als overdraagbaar vermogensrecht kan worden gezien. De assurantieportefeuille is op geld waardeerbaar en is ook in dit geval als zodanig verkocht. Deze assurantieportefeuille is het kostbaarste bezit van een assurantiekantoor en daarmee van groot belang voor de kredietwaardigheid.

Ook stelt de bank dat het gebruikelijk is om bij de kredietverstrekking een pandrecht op een assurantieportefeuille te vestigen. De juridische mogelijkheden voor kredietverstrekking sluiten aan bij de praktijk van de verzekeringstussenpersoon. Als blijkt dat de verstrekte kredieten ongedekt zijn door de onmogelijkheid van het vestigen van een pandrecht op een assurantieportefeuille, dan heeft dat grote gevolgen voor de verzekeringstussenpersoon en de wijze van ondernemen.

Ook een bepaling in de Wft helpt de bank niet. Hierin staat bepaald dat een verzekeraar moet meewerken bij overdracht van een assurantieportefeuille. Aldus de rechter in Arnhem betreft dit een ander begrip ‘portefeuille’, te weten de verhouding met één verzekeraar. IN de onderhavige zaak gaat het om de assurantieportefeuille in zijn geheel. Zijnde een samenspel van verzekeringsovereenkomsten waaronder de samenwerkingsovereenkomsten die de verzekeringstussenpersoon heeft gesloten met de verzekeraars.

Omdat de overdraagbaarheid van de assurantieportefeuille geen wettelijke regeling kent, moet worden aangenomen dat op een assurantieportefeuille geen pandrecht kan worden gevestigd. Immers de overdraagbaarheid is een essentiële voorwaarde voor het vestigen van pandrecht.

Economische waarde assurantieportefeuille

Dit staat los van het feit dat een assurantieportefeuille in het economisch verkeer een waarde heeft. Bij overeenkomst kan een verzekeringsportefeuille worden verkocht, mits partijen het eens zijn over de voorwaarden. De goodwill kan in de verkoopprijs worden opgenomen. Aldus de rechter “Deze algemeenheid van goederen is echter geen goederenrechtelijke eenheid.”
De vorderingsrechten uit hoofde van de te ontvangen provisie en de vergoedingen uit bemiddelingsovereenkomsten zijn wel goederenrechtelijk overdraagbaar. Daarop kan wel een pandrecht worden gevestigd. In de onderhavige zaak was een pandrecht gevestigd op de complete assurantieportefeuille.
De rechter Arnhem meent dat de bank geen pandrecht kan vestigen op de verzekeringsportefeuille en wijst de vordering van de bank af.

Juridisch advies van een advocaat Arnhem

In de onderhavige kwestie ‘vliegt’ de rechter Arnhem de beoordeling van de vordering strikt aan door een onderscheid te maken tussen de assurantieportefeuille en de vorderingsrechten uit provisie en bemiddelingsovereenkomsten. De portefeuille als zodanig wordt niet overdraagbaar geacht, de vorderingen daarentegen wel .
Heeft u een vordering en wilt u deze te gelden maken? Wilt u overleggen met een advocaat in Arnhem. Bel geheel vrijblijvend (026) 442 39 13 of plaats onderstaand een terugbel verzoek.

Door: mr O.A.M. Hijink, advocaat ondernemingsrecht