Het Jetblast arrest is een klassiek arrest van de Hoge Raad. Het Jetblast arrest ziet op de zorgplicht van een terreinbeheerder, gevaarzetting en de waarschuwingsplicht. Het Jetblast arrest is met name van belang bij beantwoording van de vraag of voldoende is gewaarschuwd voor een gevaarlijke situatie.
Het vliegveld in Sint Maarten ligt vlakbij het strand. Dit levert spectaculaire foto’s op, maar ook een gevaarlijke situatie. Op 6 mei 2000 staat een Zwitserse toeriste op de openbare weg te kijken naar het opstijgen van een vliegtuig. Zij staat op dat moment op de openbare weg achter een afscheidingshek. Op het hek is een bord geplaats met de tekst ‘WARNING’ en daaronder de volgende tekst ‘low flying and departing aircraft blast can cause physical injury’.
Bij het opstijgen van een vliegtuig ontstaat een stevige luchtstroom. Dit noemen we een jetblast. Door de Jetblast van een opstijgend vliegtuig wordt de vrouw omver geblazen. Zij komt vervolgens op de rotsen van het strand terecht. De vrouw loop hierbij letselschade op.
In het Jetblast arrest (HR 28 mei 2004, NJ 2005/105), ook bekend als Hartmann/Princess Juliana IA, en Hartmann/PJIA, komt de vraag aan de orde of de beheerder van het vliegveld aansprakelijk is voor de letselschade.
Jetblast arrest in eerste aanleg
In eerste aanleg wordt de zaak behandelt door het gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba. Het Hof oordeelt dat de beheerder van het vliegveld geen zeggenschap heeft over het terrein buiten het vliegveld. Door het plaatsen van een waarschuwingsbord kunnen mensen op de hoogte zijn van het gevaar dat buiten het terrein van het vliegveld ontstaat bij een jetblast. Het Hof vindt dus dat de vliegveld beheerder niet aansprakelijk is.
Hoge Raad
Het letselschadeslachtoffer gaat in cassatie bij de Hoge Raad. De Hoge Raad vernietigt de uitspraak van het Hof. De Hoge Raad overweegt in het Jetblast arrest het volgende:
“Of een waarschuwing een afdoende maatregel is ter voorkoming van een bepaald gevaar, hangt mede af van het antwoord op de vraag of te verwachten valt dat die waarschuwing zal leiden tot handelen of nalaten waardoor het betrokken gevaar wordt vermeden.”
Dat de beheerder van het vliegveld geen zeggenschap had over de plaats waar het ongeval zich voor deed, doet volgens de Hoge Raad niet ter zake. Dat een persoon van het gevaar op de hoogte kan zijn, is onvoldoende om vast te stellen dat er voldoende gewaarschuwd is voor het gevaar. De waarschuwing is pas voldoend als het publiek op de hoogte is (en niet kan zijn) van het gevaar en de waarschuwing leidt tot handelen of nalaten waardoor het gevaar wordt voorkomen.
De criteria uit het Jetblast arrest
Aan de hand van de criteria uit het Kelderluik arrest kan beoordeelt worden of maatregelen en waarschuwen voor een gevaarlijke situatie noodzakelijk is. Aan de hand van de rechtsregel uit het Jetblast arrest kan vervolgens worden beoordeelt of de waarschuwing voldoende is. Of een waarschuwing afdoende is wordt dus beoordeelt aan de hand van de vraag of van de waarschuwing verwacht mag worden dat deze effect heeft.
Wat zijn de gevolgen van het Jetblast arrest
Het Jetblast arrest wordt in de rechtspraktijk regelmatig toegepast. Bij arbeidsongevallen werd bijvoorbeeld beoordeeld aan de hand van de criteria uit het Jetblast arrest of voldoende was gewaarschuwd voor de gevaren van een plas water op de werkvloer of het gevaar van een frasemachine. De vraag of een werkgever werknemers voldoende heeft gewaarschuwd voor een gevaar is dus afhankelijk van de vraag of de waarschuwingen effectief waren.
Ook in het financieel aansprakelijkheidsrecht worden de regels uit het Jetblast arrest toegepast. Het arrest is dus ook van toepassing op een waarschuwing voor financieel risico.
