Bij het treinstation in Duiven is een zogenaamde shared space ingericht. Dit is een gebied zonder duidelijke markeringen, weginrichting en verkeersborden. In de shared space ontstaat een aanrijding tussen een voetgangster en een elektrische fiets. De rechtbank Gelderland beoordeelt of de in de shared space aangereden voetgangster recht heeft op een schadevergoeding.
De uitspraak van de rechtbank laat zien hoe we een aanrijding in een shared space beoordelen. Daarnaast laat de uitspraak duidelijk zien dat er onduidelijkheid bestaat over shared spaces en dat het bij letselschade belangrijk is om verweer te voeren tegen de standpunten van de tegenpartij. De rechter wijst de vordering uiteindelijk toe:
- De bestuurder van de elektrische fiets is aansprakelijk, omdat de fiets door de snelheid van 30 km/u een motorvoertuig is. De bestuurder van de fiets is daarom op grond van artikel 185 WVW aansprakelijk voor de letselschade van de voetgangster;
- De bestuurder van de elektrische fiets had zijn snelheid moeten minderen:
- Door de hoge snelheid van de fietser kan de voetgangster niet worden verweten dat zij voorrang had moeten verlenen of beter had moeten opletten. Er is daarom geen sprake van eigen schuld en de bestuurder van de opgevoerde fiets betaalt de volledige schade;
- De bestuurder van de elektrische fiets betaalt de schade van het verkeersongeval uit eigen zak, omdat de fiets niet voldoet aan de regels die gelden voor elektrische fietsen.
Gratis advies en rechtshulp bij letselschade
Vul het contactformulier in voor een terugbelverzoek
Geen verzekeringsdekking bij 30 km/u
De aansprakelijk gestelde bestuurder kocht een fiets via het fietsplan van zijn werk. Als hij doortrapt haalt hij de 30 km/u op zijn fiets. De rechter kwalificeert de fiets daarom als een speed-pedelec. Een speed-pedelec is een motorvoertuig. De schade die iemand veroorzaakt met een motorvoertuig wordt niet gedekt door de particuliere aansprakelijkheidsverzekering. Het slachtoffer liep onder andere schouderletsel op dat leidt tot blijvende beperkingen. Het is daarom aannemelijk dat ook de schade aanzienlijk is. Dat de fiets 30 km/u reed in plaats van 25 km/u betekent dus een flinke financiële strop:
‘Een dergelijke fiets kwalificeert als motorrijtuig in de zin van artikel 1 WAM juncto artikel 1 sub c WVW en artikel 1 RVV. Nu sprake is van een ongeval waarbij een motorrijtuig in botsing is gekomen met een voetganger, is [verweerder 1] aansprakelijk jegens [verzoekster] op grond van artikel 185 WVW. Dit artikel bepaalt dat, wanneer een motorrijtuig dat op de weg rijdt betrokken is bij een verkeersongeval, waardoor schade wordt toegebracht aan een niet door dat motorrijtuig vervoerd persoon, de eigenaar van het motorrijtuig verplicht is om die schade te vergoeden, tenzij aannemelijk is dat het ongeval is te wijten aan overmacht.’
Wat is een shared space?
Shared space is in de jaren 90 bedacht door verkeersdeskundige Hans Monderman. De gedachte is dat het verkeer zichzelf regelt als de verkeerssituatie onduidelijk is. Shared space is geen begrip dat voorkomt in de wet. Er gelden dus geen afwijkende verkeersregels in een shared space. De rechter omschrijft een shared space als volgt:
´Bij een Shared Space is sprake van een weginrichting die uitgaat van gedeeld gebruik van de weg door de verschillende categorieën verkeersdeelnemers, waarbij markeringen, stroken en verkeerstekens zoveel mogelijk worden vermeden en de verkeerssituatie wordt gereguleerd op basis van eigen verantwoordelijkheid van mensen (vgl. gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 24 januari 2019, ECLI:NL:GHARL:2019:628).´
Voorrang
De rechter verwijst in het vonnis naar artikel 15 RVV. In artikel 15 RVV staat dat bestuurders op kruispunten voorrang verlenen aan bestuurders van rechts. In artikel 1 RVV staat echter dat voetgangers geen bestuurders zijn. Deze overweging betreffende de voorrangsregels komt dan ook vreemd over.
Reed de speed-pedelec op een fietspad?
Uit de foto’s in het vonnis blijkt dat vlak voor de shared space een bord staat waarmee een einde komt aan het verplichte (brom) fietspad. De aangereden voetganger nam het standpunt in dat er sprake was van een fietspad. Een speed-pedelec is een bromfiets en mag niet op een fietspad rijden. In dit geval was er sprake van een verplicht (brom)fietspad. De aansprakelijk gestelde partij neemt echter geen ander standpunt in. De rechter gaat er daarom vanuit dat de stelling dat er sprake is van een fietspad juist is. Overigens lijkt de rechter deze onjuiste vaststelling verder buiten beschouwing te laten bij het beoordelen van de aansprakelijkheid en mate van eigen schuld. De overweging toont wel aan hoe belangrijk het is om verweer te voeren tegen de standpunten van de tegenpartij:
‘Niet weersproken is dat [verweerder 1] op een fietspad reed terwijl hij daar met zijn speed-pedelec niet had mogen rijden.’
Onduidelijkheid shared space
Bij shared space wordt onduidelijkheid gebruikt om veiligheid te creëren. Althans dat is de bedoeling. In de praktijk zijn shared spaces niet altijd even veilig. Een goed voorbeeld van de onduidelijkheid die kan ontstaan is een uitspraak van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden over een parkeerboete. Het ontbreken van een duidelijke weginrichting betekende ook dat onduidelijk was of een auto op de rijbaan of op het trottoir geparkeerd was.
Schakel gratis een letselschade advocaat in
Bel naar 0800 – 44 55 000, stuur een e-mail naar info@hijink.com of vul het onderstaande contactformulier in voor een terugbelverzoek.
Bron: www.rechtspraak.nl Rechtbank Gelderland 25 september 2024, ECLI:NL:RBGEL:2024:7699