De ontbinding van een overeenkomst, wat zijn de mogelijkheden en gevolgen. Wanneer kan een overeenkomst ontbonden worden?
Ontbinding is een rechtsmiddel dat ervoor zorgt dat een overeenkomst tussen u en uw wederpartij eindigt. Ontbinding heeft géén terugwerkende kracht, maar zorgt er alleen voor dat tussen u en uw wederpartij ongedaanmakingsverbintenissen ontstaan. Nietigheid, vernietiging en ontbinding van overeenkomsten zijn een belangrijk onderdeel van het overeenkomstenrecht.
Ongedaanmakingsverbintenis na ontbinding van een overeenkomst
Deze ongedaanmakingsverbintenissen zorgen ervoor dat de huidige situatie zo wordt omgezet dat deze in overeenstemming komt met de situatie zoals deze was voor het sluiten van de ontbonden overeenkomst. De gevolgen van de overeenkomst moeten teruggedraaid te worden.
Een kort voorbeeld: U koopt een partij hout van een bedrijf. Dit bedrijf verwacht een aanbetaling. Na deze aanbetaling levert het bedrijf slechts een deel van de partij hout en laat u weten het andere deel niet meer te zullen leveren. Indien u de overeenkomst ontbindt, ontstaat voor u de verbintenis om de al geleverde partij hout terug te geven aan het bedrijf. Voor het bedrijf ontstaat de verbintenis om het aanbetaalde bedrag terug op uw rekening te storten. Op deze manier wordt de huidige situatie terug gebracht naar de situatie zoals deze was voordat u de koopovereenkomst met het bedrijf sloot.
Hoe een overeenkomst te ontbinden
Het ontbinden van een overeenkomst is niet in alle gevallen mogelijk. Voor de ontbinding van een overeenkomst gelden bovendien vereisten. In artikel 6:265 van het Burgerlijk Wetboek staat dat een overeenkomst slechts ontbonden kan worden als de tekortkoming in de nakoming van de wederpartij de ontbinding rechtvaardigt. De ontbinding dient derhalve in verhouding te zijn tot het gebrek in de nakoming.
Of er sprake is van een rechtvaardig beroep op ontbinding zal afhangen van de omstandigheden van het geval. Indien er bijvoorbeeld sprake is van een kleine niet essentieele wijziging in het geleverde, dan zal de tekortkoming geen ontbinding rechtvaardigen. Als het te kort in de nakoming ziet op een voor de betrokken partij essentieel punt, bijvoorbeeld dat de geleverde goederen perse een bepaalde kleur blauw moeten hebben, dan zal de ontbinding wel te rechtvaardigen zijn. De tekortkoming betreft dan de essentailia van de overeenkomst en ontbiunding is in dat geval propotioneel.
Tekortkoming in de nakoming
Wanneer is nu sprake van een tekortkoming in de nakoming? Dit is het geval indien uw wederpartij niet voldoet aan de gemaakte afspraken in de overeenkomst. Alleen indien de tekortkoming van dusdanige aard is dat deze maakt dat het voortbestaan van de overeenkomst niet redelijk is, zal de tekortkoming de ontbinding rechtvaardigen.
Verzuim
Niet alleen een tekortkoming in de nakoming is vereist om tot ontbinding over te kunnen gaan. Ook is verzuim van de wederpartij nodig. De schuldenaar is in verzuim als de termijn om te presteren ongebruikt verstrijkt. Als geen termijn is afgesproken of als er onduidelijkheid bestaat, is een ingebrekestelling noodzakelijk. Dit is een brief waarin u verzoekt de overeenkomst na te komen binnen een redelijke termijn.
Opeisbare vordering
Wanneer en hoe verzuim intreedt bij een tekortkoming in de nakoming van een overeenkomst, blijkt uit artikel 6:81 Burgerlijk Wetboek e.v.. Dit artikel spreekt over verzuim van de schuldenaar zodra de prestatie opeisbaar is geworden en aan de vereisten uit de artikelen 82 en 83 boek 6 van het Burgerlijk Wetboek is voldaan. In de artikelen 6:82 en 6:83 BW staat dat een ingebrekestelling vereist is om verzuim in te laten treden. Tenzij:
- voor de nakoming een termijn was afgesproken en deze termijn verstreken is;
- de verbintenis voortvloeit uit onrechtmatige daad en deze niet terstond wordt nagekomen;
- uit een mededeling van de schuldenaar blijkt dat deze niet na zal komen.
Nakoming blijvend onmogelijk
Indien blijkt dat de wederpartij blijvend onmogelijk kan nakomen, is verzuim niet nodig. De overeenkomst kan in dat geval direct ontbonden worden. Een ingebrekestelling houdt derhalve in dat je een schuldenaar nadat deze in verzuim is op een jurdisch juiste manier verzoekt alsnog na te komen binnen een bepaalde termijn.
Gedeeltelijke ontbinding
Indien verzuim is ingetreden, al dan niet door een ingebrekestelling, kan de overeenkomst ontbonden worden. Deze ontbinding kan van de gehele overeenkomst, maar is ook mogelijk voor slechts een deel van de overeenkomst. U kunt de overeenkomst (gedeeltelijk) ontbinden door middel van een schriftelijke verklaring aan de wederpartij, maar ook door een vordering in te stellen bij de rechter. De rechter beoordeelt, om een ontbinding uit te spreken, of er sprake is van verzuim. Daarnaast kijkt de rechter naar de ingebrekestelling.
Wat in uw geval de meest gunstige mogelijkheid is, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Hier kunnen wij u bij helpen. Bij een ontbinding van een overeenkomst zijn ook een eventuele boetebeding, rente over de vordering en de incasso van de vordering zijn van belang.
Juridisch advies bij ontbinding van een overeenkomst
Bij het ontbinden van een overeenkomst is het belangrijk juridisch advies in te winnen van een advocaat. U kunt ons bellen op 0800-4455000 . U kunt ook onderstaand contactformulier gebruiken om uw vraag te stellen.