Het Wilnis arrest of Hoogheemraadschap Amstel/gemeente de Ronde Venen Hoge Raad 17 december 2010, ECLI:NL:HR:2010:BN6236 is een standaard uitspraak van de Hoge Raad. Het arrest bevat belangrijke rechtsregels om vast te stellen of een opstal gebrekkig is.
Op grond van het Wilnis arrest is het bij het beoordelen van de gebrekkigheid van een opstal van belang of het gebrek naar objectieve maatstaven kenbaar was. De rechtsregels uit het Wilnis arrest begrenzen de opstal aansprakelijkheid. Risico’s die de eigenaar van een opstal objectief gezien niet kan kennen, komen niet voor rekening van de eigenaar.
Casus Wilnis arrest
In de nacht van 25 op 26 augustus 2003 verschuift de kade van een veendijk bij Wilnis. Hierdoor stroomt een gigantische hoeveelheid water de achterliggende woonwijk in. Uiteindelijk blijkt de dijkverschuiving het resultaat van langdurige droogte en een lage waterstand.
De gemeente waar Wilnis deel van uitmaakt, de Ronde Venen, stelt het Hoogheemraadschap aansprakelijk op grond van artikel 6:174 BW. Het Hoogheemraadschap is namelijk de eigenaar van de dijk. Artikel 6:174 BW ziet op de aansprakelijkheid van een eigenaar voor een gebrekkig opstal:
Artikel 6:174 BW lid 1.
De bezitter van een opstal die niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen, en daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert, is, wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt, aansprakelijk, tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij dit gevaar op het tijdstip van het ontstaan ervan zou hebben gekend.
De opkomende vragen zijn dus:
- Is een dijk een opstal?
- Was de dijk gebrekkig in de zin van artikel 6:174 lid 1 BW?
Wilnis arrest bij rechtbank en gerechtshof
De rechtbank wijst de vordering van de gemeente af. De kade is volgens de rechter een opstal, maar de kade voldeed ook aan de eisen die men daaraan mocht stellen. De gemeente gaat tegen deze uitspraak in beroep.
Het gerechtshof wijst de vordering van de gemeente toe. Dat onbekend was dat droogte tot een dijkdoorbraak zou leiden, komt volgens het gerechtshof voor rekening van de eigenaar van het opstal.
Is een dijk een opstal?
De Hoge Raad beantwoordt deze vraag in dit geval bevestigend. De dijk is door menselijk handelen tot stand gekomen en onderhouden en is daarom volgens de Hoge Raad een opstal.
Wilnis arrest Hoge Raad
De Hoge Raad meent dat het gerechtshof het verkeerde afwegingskader toepast. Bij de vraag of de dijk gebrekkig was, had het gerechtshof moeten kijken naar de toenmalige kennis, stand van de wetenschap en techniek en de financiële middelen van het Hoogheemraadschap:
‘Daarbij verdient opmerking dat het oordeel van het Hof dat “onbekendheid van het gevaar op grond van de wet voor risico van het Hoogheemraadschap komt” in het algemeen niet juist is voor een geval waarin, zoals het Hoogheemraadschap te dezer zake heeft gesteld, het specifieke gevaar dat zich heeft verwezenlijkt naar de toenmalige stand van de wetenschap en de techniek niet bekend – en dus naar objectieve maatstaven niet kenbaar – was’.
Letselschade jurisprudentie
Met letselschade jurisprudentie bedoelen we rechterlijke uitspraken die van belang zijn voor het afhandelen van letselschade. De maatstaven uit het Wilnis arrest worden bijvoorbeeld regelmatig toegepast bij andere schadegevallen en zijn een verdere uitwerking van de regels die gelden bij gevaarzetting. Deze regels zijn eerder geformuleerd in een ander belangrijk arrest: het Kelderluik arrest.
