In veel overeenkomsten van opdracht of overeenkomsten tussen ondernemingen is een boetebeding opgenomen. Het boetebeding is een beding in de overeenkomst waarin staat dat degene die een bepaling uit de overeenkomst overtreedt een boete verschuldigd wordt aan de ander.
Het boetebeding staat in de wet in artikel 6:91 BW en verder. Let op dat voor een boetebeding in arbeidsovereenkomsten andere voorwaarden gelden. Het onderstaande heeft geen betrekking op een boetebeding in een arbeidsovereenkomst.
Een boetebeding is een contractuele afspraak met de bedoeling dat als er zich een bepaalde situatie voordoet, de ene partij aan de andere partij een boete verschuldigd is. De boete kan bestaan uit een geldbedrag of een prestatie. Onder omstandigheden kan de contractueel overeengekomen boete gematigd worden. Een boetebeding in een overeenkomst is bedoeld om de nakoming van de overeenkomst te bevorderen.
Geldigheid boetebeding
Een boetebeding moet altijd schriftelijk zijn overeengekomen, anders is de afspraak niet geldig. De boeteclausule omschrijft duidelijk bij welke overtreding een boete verschuldigd is en hoe hoog de boete is. Het boetebeding moet dus zijn opgenomen in een schriftelijke overeenkomst om rechtsgeldig te zijn.
Als er zich een situatie voordoet zoals in de boeteclausule beschreven maar de schuldenaar de niet nakoming van de overeenkomst niet kan worden toegerekend, dan kan geen boete worden gevorderd. De schuldenaar is dan dus geen boete verschuldigd. Denk aan overmacht situaties. Overigens kunnen partijen afspreken welke situaties wel of niet als overmacht gelden. De situatie waarin nakoming van een boete beding kan worden gevorderd, kan dus versoepeld of verscherpt zijn door afspraken vast te leggen in de overeenkomst. Een nauwkeurige omschrijving van de boeteclausule voorkomt onduidelijkheid.
Schadevergoeding óf boete
In de wet is opgenomen dat de boete in de plaatst komt voor de schadevergoeding. Een schuldeiser kan geen boete opleggen en een schadevergoeding vorderen. Wel hoort in het boete-beding te worden opgenomen dat de schuldeneiser de keuze heeft een boete op te leggen of een schadevergoeding te vorderen.
Matiging boetebeding
Een rechter kan het boetebeding, althans de verschuldigde boete, matigen. Dit is in de wet opgenomen. De rechter zal een boete matigen als nakoming van de boeteclausule tot een onbillijke of onredelijke situatie leidt. De rechter zal zich wel terughoudend moeten opstellen. Het boete-beding is overeengekomen tussen partijen en matigen tast derhalve de contractvrijheid aan. Een situatie waarin een rechter tot matiging zou kunnen overgaan is bijvoorbeeld een minimale overtreding van een boetebeding uit een overeenkomst met een enorme impact voor de schuldenaar terwijl er geen of nauwelijks schade optreedt bij de schuldeiser. Ook kan een rechter een boete matigen als de boete onevenredig hoog is in verhouding tot de gevraagde prestatie.
Een rechter matigt een boete minder snel als partijen in de overeenkomst omschrijven:
- welke verplichtingen partijen hebben;
- waarom een boete verschuldigd is;
- wanneer de boete verschuildigd is;
- en waaruit de schade bij schending van het boetebeding bestaat.
In dat geval hebben partijen al specifieke afspraken. Daarom past de rechter terughoudendheid bij het matigen van de boete. Voordat u een boetebeding opneemt in een overeenkomst, moet u goed nagaan welke gevolgen hieraan zijn verbonden.
Nietigheid boeteclausule
Een niet goed geformuleerd boetebeding in een overeenkomst is een nietig beding. In dat geval nemen we aan dat het boetebeding nooit bestond. Er is geen boete verschuldigd. Een boeteclausule is alleen rechtsgeldig als deze juist geformuleerd is.
Juridisch advies van een advocaat over boetebeding?
Aan het opstellen en overeenkomen van een boete-beding zitten nog al wat haken en ogen. Laat een overeenkomst met een boetebeding altijd opstellen en beoordelen overeenkomstig de geldende wet en regelgeving door een deskundig advocaat ondernemingsrecht. Wilt u meer informatie over het (opstellen van een) boetebeding? Bel voor een vrijblijvend gesprek met een advocaat in Arnhem gespecialiseerd in het contractenrecht en ondernemingsrecht (026) 442 39 13 of een advocaat in Nijmegen gespecialiseerd in het contractenrecht en ondernemingsrecht (024) 388 66 80.
