Wat is onverschuldigde betaling? Onverschuldigde betaling is het betalen van geld, overdragen van goederen of verlenen van diensten zonder rechtsgrond. Er ligt geen overeenkomst aan de ‘betaling’ ten grondslag.
Betaling moet ruimer worden gezien dan alleen het betalen van geld. Als een partij een prestatie verricht zonder rechtsgrond, ontstaat er een verplichtingen om de prestatie ongedaan te maken. Een beroep op onverschuldigde betaling biedt ook de mogelijkheid iets dat zonder rechtsgrond is afgegeven terug te krijgen of om een vergoeding te krijgen voor een dienst die zonder rechtsgrond is verricht. Een geldbedrag of geleverde goederen kunnen worden teruggevorderd met een beroep op onverschuldigde betaling.
Onverschuldigde betaling artikel
In de wet is in artikel 203 boek 6 BW de grondslag voor een vordering op grond van onverschuldigde betaling opgenomen. Het artikel beschrijft wanneer er sprake is van onverschuldigde betaling en wat de gevolgen hiervan zijn. Artikel 6:203 Burgelijk Wetboek luidt:
- Degene die een ander zonder rechtsgrond een goed heeft gegeven, is gerechtigd dit van de ontvanger als onverschuldigd betaald terug te vorderen.
- Betreft de onverschuldigde betaling een geldsom, dan strekt de vordering tot teruggave van een gelijk bedrag.
- Degene die zonder rechtsgrond een prestatie van andere aard heeft verricht, heeft eveneens jegens de ontvanger recht op ongedaanmaking daarvan.
Voorbeelden onverschuldigde betaling
Vorderingen op grond van onverschuldigde betaling komen regelmatig voor. Veelvoorkomende voorbeelden van ‘betalingen’ die onverschuldigd zijn verricht, zijn de volgende:
- Als een bedrag wordt overgemaakt naar de verkeerde bankrekening;
- Het tweemaal betalen van dezelfde factuur;
- Als een overeenkomst vernietigd wordt, maar er al wel betaald is of geleverd overeenkomstig de overeenkomst;
- Als een dienstverlener zich vergist en per ongeluk zijn dienst voor een derde uitvoert (bijvoorbeeld een schilder die zich in het adres vergist);
- Als er overeenkomstig een vonnis van een rechter wordt gehandeld en dat vonnis in hoger beroep herroepen wordt.
De gevolgen van onverschuldigde betaling
Als er onverschuldigd is betaald, ontstaat er een ongedaanmakingsverplichting. Als de prestatie bestaat uit de betaling van een geldsom, moet de geldsom worden terugbetaald. Als de prestatie bestaat uit het leveren van goederen dan moeten deze teruggeleverd worden.
De eventuele kosten die worden gemaakt voor het ontvangen en terug betalen van hetgeen onverschuldigd is betaald, moeten door de betaler vergoed worden. Ook de kosten van onderhoud of bewaring die de ontvanger maakt, moeten vergoed worden. Bij schade aan de goederen bestaat er eventueel een recht op schadevergoeding naast de ongedaanmakingsverplichting.
‘Betalingen’ die niet kunnen worden teruggevorderd
Bij diensten komen regelmatig ‘betalingen’ voor die niet kunnen worden teruggedraaid. Denk bijvoorbeeld aan het schilderen van een huis of onderhoud aan een auto. De ontvangende partij zal in dat geval een redelijke vergoeding moeten betalen voor zover hij verrijkt is door de dienst/betaling. Dit bedrag zal slechts een fractie zijn van de normaal voor de geleverde diensten betaalde bedragen. Bij het schilderen van een woning of onderhoud aan een auto is de toename van de economische waarde van de woning of auto gering. De partij die onverschuldigd betaalt, maar waarbij terugbetaling niet mogelijk is, lijdt dus verlies.
Verjaring
Vorderingen verjaren. Als de verjaringstermijn van een vordering is verlopen, kan de vordering niet meer worden afgedwongen door tussenkomst van een rechter. De verplichting blijft wel bestaan. Indien na de verjaring van een vordering alsnog wordt betaald of geleverd overeenkomstig de verjaarde vordering, is de betaling niet onverschuldigd verricht.
De vordering uit onverschuldigde betaling verjaart vijf jaar na het moment dat de schuldeiser bekent is geworden met het ontbreken van een rechtsgrond voor de betaling en de schuldeiser bekend is geworden met de persoon die de betaling heeft ontvangen. In alle andere gevallen verjaart de vordering na 20 jaar.
Betaling afdwingen
Als bij onverschuldigde betaling terugbetaling uitblijft, moet de terug betaling worden afgedwongen. Een advocaat kan u hierin vertegenwoordigen of van advies voorzien. Wij gaan graag met u in gesprek. Bel 0800-4455000 voor het maken van een afspraak. Ook als u vragen heeft over onze dienstverlening kunt u altijd contact opnemen.
Relevante informatie
Ondernemingsrecht | Wettelijke rente | Incassokosten
